Różne płcie mają różne potrzeby w zakresie opieki stomatologicznej. Według płci artykuł ten odnosi się do genetyki przypisanej przez chromosomy płci męskiej lub żeńskiej, a nie płci, która jest w pewnym stopniu subiektywna i samoreprezentowana. W tym artykule omówione zostaną wyłącznie różnice ze względu na płeć i ich wpływ na zdrowie jamy ustnej, higienę i świadczenie opieki stomatologicznej.
Choroby dziąseł i próchnica zębów należą do najczęstszych chorób zębów na świecie. Można im jednak również zapobiegać i mogą mieć szkodliwy wpływ na ogólny stan zdrowia jednostki. Aby zwalczyć ten problem, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała odpowiednie, dostępne i niedrogie środki, których jedynym celem jest zapobieganie i kontrolowanie chorób jamy ustnej.
Choroby dziąseł
Choroby dziąseł, zwane także chorobami przyzębia, często występują zarówno u płci męskiej, jak i żeńskiej. Jednak dentyści tacy jak dr Toghrul Ibrahimli zauważyli, że choroby dziąseł częściej występują u mężczyzn niż u kobiet. Obserwację tę można tłumaczyć faktem, że kobiety częściej niż mężczyźni dbają o zdrowie jamy ustnej i częściej odwiedzają dentystę.
Kobiety również lepiej przestrzegają zasad leczenia stomatologicznego i mają lepszą wiedzę stomatologiczną niż mężczyźni. Ogólnie rzecz biorąc, kobiety bardziej niż mężczyźni dbają o higienę jamy ustnej i wygląd zębów.
Czynniki ryzyka chorób dziąseł
· Genetyka
· Palenie
· Poziomy zarazy
· Stres
· Skład bakterii
Dlaczego ocena ryzyka jest ważna
Wymienione powyżej czynniki ryzyka występują równie często u obu płci. Oceny można dokonać w formie badania DNA lub badania poziomu i tożsamości bakterii dziąseł. Pomoże to w ustaleniu ryzyka i właściwym leczeniu oraz planowaniu.
Właściwa profilaktyka i leczenie chorób dziąseł znacznie przyczyniają się do utrzymania ogólnego stanu zdrowia, zwłaszcza że choroby dziąseł zwiększają podatność i zaostrzenie chorób takich jak choroby serca lub układu krążenia, cukrzyca, poród wcześniaków itp.
Próchnica lub próchnica zębów
Badania wykazały, że kobiety są bardziej narażone na próchnicę zębów niż mężczyźni, ponieważ są w grupie większego ryzyka. Może to wynikać z tego, że kobiety mają większy dostęp do żywności; często podjadać podczas menstruacji i ciąży. U dziewcząt występuje również wcześniejsze wyrzynanie się zębów.
Wykazano również, że genetyka odgrywa ogromną rolę w większym ryzyku próchnicy u kobiet. Chromosom żeński obejmuje chromosom XX. Na ramieniu p tego chromosomu (ramię krótkie) znajduje się gen amelogenina. Niedobór tego genu może powodować wady rozwojowe lub zakłócać tworzenie macierzy szkliwa i zwiększać podatność kobiet na próchnicę.
Czynniki ryzyka
· Palenie
· Spożywanie słodkich napojów
· Zła higiena jamy ustnej
· Używanie pasty do zębów niezawierającej fluoru
Dlaczego ocena ryzyka jest ważna
Ocena ryzyka, a także profilaktyka, poradnictwo i higiena są ważne w zapobieganiu próchnicy zębów u kobiet. Pomaga także w zapobieganiu, diagnozowaniu i leczeniu osób cierpiących na tę chorobę.
Należy edukować ludzi w zakresie prawidłowego używania szczoteczki do zębów z miękkim włosiem, przy odpowiednim ułożeniu i kącie zębów. Należy także zachęcać do używania szczoteczek do zębów z fluorem.
Ponieważ mężczyźni mają tendencję do spożywania większej ilości napojów zawierających cukier, takich jak napoje gazowane i energetyczne, należy ich ostrzec o zwiększonym ryzyku próchnicy. Należy również rzucić palenie, ponieważ w znacznym stopniu przyczynia się ono zarówno do chorób przyzębia, jak i próchnicy zębów.
Jak wahania hormonalne u kobiet wpływają na zdrowie jamy ustnej
Ciąża, dojrzewanie i menopauza mają jedną wspólną cechę – zmiany hormonalne. Oto, jak te zmiany wpływają na zdrowie jamy ustnej kobiet:
Ciąża i dojrzewanie
Wahania hormonalne w czasie ciąży i dojrzewania prowadzą do zwiększonej produkcji hormonów (estrogenów) w okresie dojrzewania i ciąży. W okresie dojrzewania występuje większa perfuzja dziąseł, natomiast w czasie ciąży może wystąpić zapalenie tkanek dziąseł, ruchomość zębów i erozja, a także choroby dziąseł. Niektóre badania wykazały, że kobiety w ciąży cierpiące na zapalenie przyzębia są obarczone większym ryzykiem cukrzycy ciążowej, porodu przedwczesnego i stanu przedrzucawkowego.
Aby zapobiec tym problemom, kobiety w ciąży muszą zostać odpowiednio przeszkolone w zakresie dbania o higienę jamy ustnej. Utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej w okresie okołoporodowym (zwykle po ciąży) pomoże również ograniczyć przenoszenie bakterii z jamy ustnej na niemowlę.
Klimakterium
W okresie menopauzy produkcja żeńskich hormonów płciowych jest zmniejszona. W efekcie u kobiet mogą wystąpić zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej, ból, suchość w ustach i zwiększone ryzyko próchnicy. Zespół pieczenia jamy ustnej to jeden z istotnych problemów występujących w jamie ustnej w okresie menopauzy.
Osteoporoza występuje także u kobiet w okresie menopauzy oraz u starszych mężczyzn. Może to spowodować znaczne złamania kości szczęki i resorpcję kości wyrostka zębodołowego.
Sposoby zapobiegania chorobom jamy ustnej
· Edukacja na temat znaczenia higieny jamy ustnej i częstych wizyt u dentysty.
· Zachęcanie do nitkowania
· Pomaganie ludziom w nadaniu priorytetu zdrowiu jamy ustnej poprzez proponowanie nowych technik zapewniających przestrzeganie zasad, szczególnie w przypadku mężczyzn.
Wniosek
Zrozumienie różnic w budowie jamy ustnej i zdrowiu mężczyzn i kobiet pomoże lekarzom dentystom i innym pracownikom służby zdrowia poprawić opiekę nad pacjentem poprzez stosowanie skuteczniejszych środków zapobiegawczych i leczniczych. Obie płcie należy zapewnić, że wizyty u dentysty i zabiegi pielęgnacyjne są całkowicie bezpieczne i niezbędne. Lekarze dentyści i inni specjaliści w dziedzinie opieki zdrowotnej również muszą współpracować, aby osiągnąć optymalny stan zdrowia jamy ustnej i ogólnego stanu zdrowia u obu płci.